Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân

Văn họcPhân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong Vợ nhặt...

Ngày đăng:

0
(0)

Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân để thấy hình ảnh về người mẹ Việt Nam điển hình cho giai đoạn kháng chiến anh hùng. Trong các nhân vật của tác phẩm, có lẽ mẹ Tràng (bà cụ Tứ) là nhân vật có diễn biến tâm trạng phức tạp nhưng tấm lòng đôn hậu hiền hòa đã làm nổi bật lên ngòi bút nhân đạo sâu sắc của nhà văn. Bài viết dưới đây của DINHNGHIA.COM.VN sẽ giúp bạn có những ý hay khi phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân.

Mở bài: Viết về nỗi thống khổ của nhân dân trong nạn đói kinh hoàng năm 1945, có lẽ “Vợ nhặt” của Kim Lân là một trong số những tác phẩm gây ấn tượng sâu sắc khi khắc họa chân thực và xúc động cảnh lầm than, cơ cực của con người. Thế nhưng, điều ý nghĩa hơn cả là thông qua việc miêu tả sự ngang trái, éo le của hoàn cảnh sống, Kim Lân đã làm toát lên những vẻ đẹp đáng trân trọng của con người. Riêng với việc xây dựng nhân vật bà cụ Tứ, nhà văn đã làm hiện lên ở người mẹ nghèo ấy lòng nhân ái và tình yêu thương dành cho con người. Trong tác phẩm, bà được đặt vào trong tình huống trớ trêu với những diễn biến tâm trạng phức tạp. Nhưng những nét tâm lí ấy lại là một biểu hiện chân thực cho tấm lòng nhân hậu của bà.

Tìm hiểu về tác giả Kim Lân cùng tác phẩm Vợ nhặt

Những thông tin cụ thể về nhà văn cũng như tác phẩm sẽ giúp bạn cảm nhận và phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ một cách sâu sắc.

Giới thiệu nhà văn Kim Lân

Kim Lân có tên khai sinh là Nguyễn Văn Tài (1920 – 2007), quê ở Bắc Ninh. Ông là người có tính tự lập ngay từ nhỏ khi biết làm thuê để trang trải cho cuộc sống gia đình vốn khó khăn của mình. Chính vì vậy, ông có cơ hội được làm qua nhiều nghề và được sống gắn bó với người lao động.

Không chỉ vậy, Kim Lân còn là người đặc biệt quan tâm đến đời sống của người nông dân với nếp sống và sinh hoạt dân dã. Dù cuộc sống của họ phải lo toan bộn bề và đối diện với vô vàn sự lầm than, cơ cực thế nhưng ở họ vẫn toát lên những vẻ đẹp tâm hồn rất đáng trân trọng. Kim Lân nhận ra được điều ấy và chuyển tải nó vào trong những sáng tác của mình.

Giới thiệu nhà văn Kim Lân
Giới thiệu nhà văn Kim Lân

Ông bắt đầu sự nghiệp cầm bút từ năm 1941 và đặc biệt ghi dấu ấn trong lòng độc giả bằng những tác phẩm viết sau giai đoạn Cách mạng tháng Tám năm 1945, có thể kể đến một số tác phẩm tiêu biểu như: “Nên vợ nên chồng” (1955), “Con chó xấu xí” (1962).

Năm 2001, Kim Lân được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Đây chính là trái ngọt Kim Lân gặt hái được cho những nỗ lực của ông đối với sự nghiệp văn chương.

Đôi nét về truyện ngắn Vợ nhặt

“Vợ nhặt” của Kim Lân được in trong tập “Con chó xấu xí” vào năm 1962. Đây là tác phẩm Kim Lân viết trong giai đoạn diễn ra nạn đói khủng khiếp vào năm 1945 và nhân dân ta phải chịu cảnh sống khổ sở, cơ cực vô cùng.

“Vợ nhặt” vốn có tiền thân là tiểu thuyết “Xóm ngụ cư”, nhưng khi Kim Lân còn đang viết dở dang thì lại bị mất bản thảo. Sau khi hòa bình lập lại vào năm 1954, Kim Lân đã dựa vào ý tưởng và cốt truyện ban đầu để viết nên tác phẩm này.

Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân

Là nhân vật xuất hiện sau cùng trong tác phẩm, bà cụ Tứ cũng là nhân vật được tác giả đặt vào một tình huống ngang trái của cuộc đời cùng với thịTràng. Tình huống đặc biệt ấy chính là việc con trai của bà – nhân vật Tràng – một chàng trai thô kệch từ ngôn ngữ đến dáng hình, một chàng trai vốn xuất thân là dân ngụ cư nghèo khổ thế nhưng vẫn lấy được vợ – nhân vật Thị.

Chính vì thế, một người làm mẹ như bà sao không khỏi có những băn khoăn, trăn trở của riêng mình trước cảnh ngộ của bà và con. Những trăn trở băn khoăn ấy xuất hiện ngay chính trong diễn biến tâm lí của bà…

Tâm trạng của bà cụ Tứ khi chưa biết con nhặt vợ

Khi phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ, ta thấy ngay từ khi nhìn thấy Thị, dù chưa biết thị là người vợ mà con trai nhặt được, bà cụ Tứ đã có những biểu hiện tâm trạng của một người mẹ nặng nỗi lo toan.

Xuất hiện trên trang viết của nhà văn Nam Cao trong cái dáng vẻ “vừa đi vừa lẩm bẩm tính toán gì trong miệng”, với sự “lọng khọng” và tiếng ho “húng hắng”, trong hoàn cảnh cái đói khắc nghiệt, có lẽ bà cụ Tứ đang lo nỗi lo cơm áo gạo tiền.

Dù đã bước qua tuổi thuộc cái dốc bên kia cuộc đời nhưng dường như bà chưa bao giờ hết lo thế nên nỗi khổ tâm bà mang mới cắt hình rõ rệt trên cái dáng người “lọng khọng” ấy. Cái lo cũng xuất hiện ngay từ lúc bà gặp người phụ nữ xa lạ trong chính ngôi nhà của mình.

Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân
Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân

Ban đầu bà đã cảm thấy sự khác thường khi Tràng vui mừng và bày tỏ sự sốt sắng lúc đón mẹ về. Bà “nhấp nháy” nhìn Tràng đầy thắc mắc nhưng rồi đã theo anh vào nhà với tâm trạng “phấp phỏng” lo âu.

Điều bà thắc mắc về biểu hiện khác lạ của anh Tràng được hé mở khi bà thấy thị, bà “đứng sững lại”, “ngạc nhiên” và băn khoăn: “Quái, sao lại có người đàn bà nào ở trong nhà ấy nhỉ?”. Bà còn hoang mang khi thị chào mình bằng u. Đến lần thứ hai thị chào “U đã về đấy ạ!”, nỗi băn khoăn ấy của bà vẫn không hề nguôi bớt.

Có phải chính sự ngang trái mà hoàn cảnh gieo rắc trong trang đời mà việc con cần lập gia đình, bà vô tình không nhớ tới. Làm sao có thể trách bà được khi mỗi bữa cơm để có thể sống từng ngày, bà còn phải tính sao cho vừa vặn? Làm sao có thể trách bà được khi hôm nay còn nặng nề chuyện đói no chứ nói gì đến chuyện xây dựng gia đình cho con?

Ngạc nhiên đến sững sờ cùng tâm trạng vừa mừng vừa lo

Khi phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ, người đọc cũng nhận thấy khi được Tràng giải thích rõ sự tình: “Nhà tôi nó mới về làm bạn với tôi đấy u ạ! […] Chẳng qua nó cũng là cái số cả”, lúc này thì bà mới vỡ lẽ mọi điều.

Bao nhiêu cảm xúc, bao nhiêu nỗi buồn tủi, nghẹn ngào hóa thành cái “nín lặng”: “Bà lão hiểu rồi. Lòng người mẹ nghèo khổ còn hiểu ra biết bao nhiêu cơ sự, vừa ai oán lại vừa xót thương cho số kiếp đứa con mình”.

Bà vẫn biết chuyện con cái lập mái ấm là lẽ thường ở đời: “Chao ôi, người ta dựng vợ gả chồng cho con là lúc trong nhà ăn nên làm nổi, rồi những mong sinh con đẻ cái mở mặt sau này” nhưng sao với gia cảnh của mình lại khó khăn đến thế: “Còn mình thì…”.

Biết bao nhiêu cảm xúc, nỗi xót xa vỡ ra, bà lão dường như không thể kìm nén được nên “trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước mắt” cùng với nỗi lo lắng khôn nguôi: “biết rằng chúng có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không”.

Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân
Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân

Bà có nỗi lo ấy cũng là điều dễ hiểu vì trong thời buổi phải lo cho được miếng ăn thế nào để không khỏi chết đói đã là chuyện khó khăn huống hồ chi là xây dựng tổ ấm. Liệu rằng người con trai bất hạnh và người đàn bà cũng bất hạnh không kém kia có cùng nhau vượt qua được những ngày tháng khổ sở này hay chỉ trong nay mai sẽ đứt gánh dễ dàng như chính cái cách họ đến với nhau.

Lo là lo thế nhưng bà cụ Tứ vẫn xúc động vì con bà cuối cùng cũng có ngày lấy được vợ như người ta và mủi lòng thương người phụ nữ xa lạ: “Người ta có gặp bước khó khăn, đói khổ này thì người ta mới lấy đến con mình”.

Thế nên, bà xem đó là ý trời và phó thác cho cuộc đời đã run rủi cho con bà nên duyên nên số với thị: “Thôi thì bổn phận bà là mẹ, mà bà đã chẳng lo lắng được cho con… May ra thì qua khỏi được cái tao đoạn này thì thằng con bà cũng có vợ, nó yên bề nó, chẳng may ra ông giời bắt chết cũng phải chịu chứ giờ biết thế nào mà lo cho hết được?”.

Bà lão day dứt vì chưa làm tròn bổn phận của một người mẹ với con nhưng mặt khác cũng biết ơn khi người phụ nữ kia đã giúp con bà có hi vọng về một mái ấm. Câu nói nhẹ nhàng với thị cũng chính là cách thể hiện sự đón chào của bà với nàng dâu mới: “Ừ, thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng…”.

Tiếng “mừng lòng” nghe sao đỗi thật thương, thật quý. Quý sao cho tấm lòng rộng lượng đã đồng ý cho một người phụ nữ bất hạnh về làm dâu trong một gia đình có gia cảnh cũng rất khó nghèo của mẹ con bà.

Và cũng thương sao cho một trái tim dạt dào tình thương con, xót xa nhìn đứa con tội nghiệp có cơ hội được vun đắp mái ấm dù chỉ bằng sự nhặt nhạnh, chắp ghép không chủ định.

Bà nghĩ: “Kể có ra làm được dăm ba mâm thì phải đấy” nhưng biết con hiểu rõ gia cảnh khốn khó của mình, bà chỉ còn cách khuyên con và động viên con: “Nhà ta thì nghèo con ạ. Vợ chồng chúng mày liệu mà bảo nhau làm ăn. Rồi ra may mà ông giời cho khá”.

Bà gieo vào lòng con niềm tin: “Biết thế nào hở con, ai giàu ba họ, ai khó ba đời” nhưng cũng sụt sùi thương xót để “nước mắt cứ chảy xuống ròng ròng”.

Chính những biểu hiện đó nơi bà đã giúp người đọc có thể cảm nhận được một tấm lòng nhân hậu bao la và tình yêu thương của người phụ nữ nhân hậu, tình thương ấy bà dành cho đứa con trai rứt ruột sinh thành và cũng dành cho cả người phụ nữ cơ hàn, khốn cùng.

Hình ảnh bữa cơm ngày đói cùng niềm tin của bà cụ Tứ

Bên cạnh đó, khi phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ, ta cũng nhận thấy hôm sau cái ngày Tràng có vợ, đặc biệt là trong bữa cơm ngày đói, những biểu hiện trong tâm trạng của bà cụ Tứ khiến người đọc lại càng mến phục bà hơn.

Có nàng dâu mới, tâm trạng của bà như cũng được thay mới với sự “nhẹ nhõm, tươi tỉnh khác ngày thường, cái mặt bủng beo u ám của bà rạng rỡ hẳn lên”.

Bà cùng thị “lúi húi giẫy những bụi cỏ mọc nham nhở” rồi lại “xăm xắn thu dọn, quét tước nhà cửa”. Cử chỉ nhanh nhẹn, linh hoạt ấy đã thay thế hoàn toàn cho cái sự “lọng khọng”, “húng hắng” thường trực nơi bà. Trong cảnh cực khổ, bà lại tin việc “thu xếp nhà cửa cho quang quẻ, nền nếp thì cuộc đời họ có thể khác đi, làm ăn có cơ khấm khá hơn”.

Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân
Phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân

Hình ảnh bữa cơm ngày đói lại càng khiến ta cảm động hơn nữa. Mặc dù “giữa cái mẹt rách có độc một lùm rau chuối thái rối, và một đĩa muối ăn với cháo” có lẽ hiếm hoi lắm, bà cụ Tứ mới nói đến chuyện tương lai đầy hứa hẹn và vui vẻ như thế: “Khi nào có tiền thì ta mua lấy đôi gà. Tao tính rằng cái chỗ đầu bếp kia sẽ làm cái chuồng gà thì tiện quá. Này ngoảnh đi ngoảnh lại thì chả mấy mà có đàn gà cho mà xem”.

Trong hiện thực đói nghèo thảm hại phải ăn cháo cám thay cơm, bà vẫn thấy vui lòng: “Chè khoán đây, ngon đáo để cơ”, đến khi tiếng trống thúc thuế nổi lên, bà cũng không muốn nhìn thấy sự buồn tủi, lo lắng nên mới “ngoảnh mặt vội ra ngoài” để mà khóc.

Bà chính là người thắp lên nguồn sống mới cho mọi người trong nhà để xua tan những đau khổ, chết chóc đang bủa giăng, chực chờ cướp đi sinh mạng của gia đình mình.

Bà giúp cho không khí gia đình mình trở nên nhẹ nhàng, có niềm tin và hi vọng hơn về một ngày có thể vùng thoát khỏi không gian sống tối mờ, lay lắt, lẫn lộn cả sự sống và cái chết.

Đó chính là ý thức vươn lên của một người ở cái tuổi xế chiều và cũng là biểu hiện của một tình yêu thương con vô bờ bến. Bà cho rằng mình không làm tròn bổn phận với con nhưng cái cách bà giúp các con tin tưởng hơn về một tương lai mới chính là minh chứng chân thật nhất cho sự hết lòng vì các con của một người mẹ.

Đánh giá tác phẩm khi phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ

Từ diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ cũng như thông qua tác phẩm “Vợ nhặt”, Kim Lân bày tỏ tấm lòng trân trọng, nâng niu đối với những con người sống mấp mé bên bờ vực của cái chết. Bằng cách xây dựng tình huống và việc khai thác, miêu tả tâm lí nhân vật, Kim Lân đã giúp người đọc cảm nhận được ở những người sống kiếp cơ cực, khốn cùng những vẻ đẹp vô cùng quý giá.

Kết bài: Có thể thấy rằng, đằng sau cái phức tạp trong diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ chính là một tình yêu thương sâu sắc của một người mẹ hiền từ với Tràng, một người phụ nữ bao dung với thị. Chính tình yêu thương ấy của những người như bà là động lực để thị, Tràng và những người cùng cảnh ngộ có thể dễ dàng vượt qua sự dồn đuổi của cái đói, cái chết vô cùng đáng sợ kia.

Đánh giá tác phẩm khi phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ
Đánh giá tác phẩm khi phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ

Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong Vợ nhặt

Để đánh giá nội dung, nghệ thuật của tác phẩm cũng như tìm hiểu sâu về đề bài, DINHNGHIA.VN sẽ giúp bạn lập dàn ý diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân.

Mở bài phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ

  • Giới thiệu đôi nét về nhà văn Kim Lân cùng tác phẩm Vợ nhặt.
  • Dẫn dắt đến hình tượng mẹ Tràng cùng diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ vô cùng phức tạp.

Thân bài phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ

  • Diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ khi chưa biết con nhặt vợ.
  • Sự ngạc nhiên, sững sờ cùng tâm trạng vừa mừng vừa lo.\
  • Bữa cơm trong ngày đói và niềm tin của nhân vật bà cụ Tứ.

Kết bài phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ

  • Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
  • Tóm tắt ý nghĩa của “Vợ nhặt” cũng như giá trị hiện thực và nhân đạo qua nhân vật bà cụ Tứ.
  • Bày tỏ những suy nghĩ của bản thân khi phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ.
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong Vợ nhặt
Dàn ý phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong Vợ nhặt

Có thể thấy, dưới ngòi bút tài hoa đầy sâu sắc của nhà văn Kim Lân, diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ hiện lên rõ nét, sinh động mà đầy chân thực. Tâm trạng của từng nhân vật nói chung cũng như diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ nói riêng đã chạm đến sâu thẳm trong trái tim người đọc. Bà cụ Tứ trong tác phẩm là một người phụ nữ đôn hậu, hiền lành, giàu lòng thương người và có niềm tin mãnh liệt vào tương lai…

Xem thêm:

Trên đây là những phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong Vợ nhặt của Kim Lân. Hy vọng những kiến thức trong bài viết đã cung cấp cho bạn những ý văn hay khi tìm hiểu về nhân vật. Nếu có bất cứ thắc mắc gì liên quan đến chủ đề “phân tích diễn biến tâm trạng bà cụ Tứ trong Vợ nhặt”, đừng quên để lại trong nhận xét bên dưới nha. Chúc bạn học tốt! Đừng quên share nếu thấy hay nha!

Bạn thấy bài viết này hữu ích chứ?

Hãy chọn vào ngôi sao để đánh giá bài viết

Đánh giá trung bình 0 / 5. Lượt đánh giá 0

Hãy là người đầu tiên đánh giá bài viết

Hãy để lại bình luận

Xem nhiều

Bài tin liên quan

1km2 bằng bao nhiêu hm2? Quy đổi Kilômét vuông sang Héctômét vuông

Ki-lô-mét vuông và héc-tô-mét vuông là đơn vị đo...

Kg/cm2 là gì? Quy đổi kg/cm2 sang kN/m2, MPa, t/m2, psi, kPa, bar

Các đơn vị đo áp suất thường được ứng...

1 hg bằng bao nhiêu kg? Quy đổi từ Héctôgam sang Kilôgam

Đơn vị đo khối lượng hg và kg không...

1kg bằng bao nhiêu tạ, gam, tấn, yến? Cách đổi đơn vị kilogam

Trong cân lường, đơn vị ki-lô-gam thường được chuyển...