Chuyện người con gái Nam Xương là một trong những tác phẩm nổi bật trong chương trình văn học lớp 9. Nội dung xoay quanh nỗi oan khuất của nhân vật Vũ Nương khi bị người chồng đa nghi của mình nghi oan và qua đó phản ảnh hiện thức đầy khắc nghiệt của tư tưởng phong kiến lúc bấy giờ. Bài viết sau đây của Dinhnghia.com.vn sẽ giúp bạn soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương cực chi tiết! Theo dõi ngay nhé!
Nội dung bài viết
Tác giả và tác phẩm
Tác giả
Nguyễn Dữ (còn được gọi là Nguyễn Tự) là nhà văn và học giả thời kỳ phong kiến Việt Nam. Ông sinh sống tại huyện Trường Tân, nay là huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương. Nguyễn Dữ là học trò của danh sĩ Tuyết Giang Phu Tử, hay còn gọi là Nguyễn Bỉnh Khiêm – một nhà văn, học giả và danh nhân văn hóa của Việt Nam.
Thời kỳ ông sống là vào thế kỷ XVI đồng thời cũng là thời điểm triều đình nhà Lê đang trải qua khủng hoảng khi các tập đoàn phong kiến Lê, Mạc, Trịnh đang cạnh tranh quyền bính và gây ra những cuộc nội chiến kéo dài.
Nguyễn Dữ được biết đến là một người học rộng, tài cao, nhưng chỉ giữ chức quan trong một năm rồi xin về quê để nuôi mẹ già và dành thời gian viết sách. Ông sống ẩn dật như nhiều trí thức đương thời khác, tập trung vào việc nghiên cứu và viết văn.

Tác phẩm
“Chuyện người con gái Nam Xương” là một trong hai mươi câu chuyện của tác phẩm “Truyền kì mạn lục”. “Truyền kì mạn lục” là một tác phẩm viết bằng chữ Hán, nổi tiếng với việc ghi chép tản mạn những câu chuyện kỳ lạ được lưu truyền. Tác phẩm này chịu ảnh hưởng của truyện truyền kỳ Trung Quốc, một thể loại truyện thường có yếu tố kỳ lạ và hoang đường.
Tuy nhiên, điểm độc đáo là Nguyễn Dữ đã tận dụng các truyện cổ dân gian, các truyền thuyết lịch sử và dã sử của Việt Nam để sáng tạo ra tác phẩm của mình. Trong các câu chuyện của “Truyền kì mạn lục”, nhân vật chính thường là những người phụ nữ bất hạnh, khao khát hạnh phúc nhưng bị các thế lực tàn bạo và cả lễ giáo khắc nghiệt xô đẩy vào những hoàn cảnh éo le, oan khuất và bất hạnh.

Tóm tắt
Vũ Thị Thiết là một cô gái hiền hậu và tốt người đẹp nết quê ở Nam Xương, cô là người đã thu hút trái tim của Trương Sinh, người đem lòng yêu mến và xin cưới cô về. Tuy biết chồng có tính đa nghi, Vũ Nương vẫn tận tâm giữ gìn khuôn phép và đối xử chu đáo để chồng mình không phải phiền lòng.
Thời gian đó đất nước đang trong cuộc chiến tranh, Trương Sinh phải lên đường đi làm lính. Vũ Nương ở nhà sinh nuôi và chăm sóc con cái cùng mẹ già, lo lắng chu đáo khi mẹ chồng qua đời. Khi Trương Sinh trở về, anh bế con ra thăm mẹ trên mộ và nhầm tưởng vợ có người khác. Vũ Nương bị oan khuất và không thể rửa oan, nên cuối cùng cô quyết định nhảy sông tự vẫn để bảo toàn sự trong sạch cho mình.
Một đêm nọ, khi Trương Sinh đang bế con và ngồi trước ngọn đèn, con trỏ vào cái bóng mình trên vách nhà và gọi đó là cha. Trương sinh hối hận vì đã hiểu lầm vợ, nhưng lúc này đã quá muộn. Cùng làng, có một người tên là Phan Lan, đã từng được Vũ Nương cứu giúp Linh Phi, sau đó Phan Lan bị đuối nước và được Linh Phi cứu sống. Tình cờ, anh gặp Vũ Nương ở thủy cung. Sau đó, Phan Lan trở về trần gian và Vũ Nương gửi anh một bông hoa vàng cùng lời nhắn cho Trương Sinh.
Trương Sinh đã lập đàn giải oan bên bến sông Hoàng Giang. Vũ Nương hiện ra giữa dòng sông, ngồi trên chiếc kiệu hoa, tạ ơn Trương Sinh rồi biến mất.

Ý nghĩa nhan đề
Tác phẩm “Truyền kì mạn lục” bao gồm 20 truyện, trong đó đa số được bắt đầu bằng chữ “chuyện” hay “câu chuyện” và “Chuyện người con gái Nam Xương” cũng không ngoại lệ. Thông qua cách đặt tên này, người đọc nắm bắt được rằng câu chuyện này nói về một người con gái ở Nam Xương. Đặt cụm từ “người con gái” lên phần đầu tác phẩm, Nguyễn Dữ muốn làm cho người đọc hiểu rõ rằng nhân vật trung tâm của câu chuyện là một người phụ nữ.
Tuy nhiên, ông lại đặt một cách trừu tượng “người con gái Nam Xương” chứ không sử dụng “Chuyện người con gái Vũ Nương” hay “Chuyện người con gái Vũ Thị Thiết”, nhằm khẳng định rằng đây không chỉ là câu chuyện riêng của Vũ Nương mà còn là câu chuyện chung của những người phụ nữ trong xã hội xưa. Cuộc đời của Vũ Nương chỉ là biểu tượng cho số phận của nhiều người phụ nữ trong xã hội kia. Thông qua nhân vật này, tác giả truyền tải những giá trị nhân đạo cao quý.
Điều đầu tiên là sự tôn trọng đối với những ước mơ chính đáng và khát vọng cao đẹp, như khao khát hạnh phúc và ước mơ về công bằng trong xã hội. Tiếp theo là lòng xót thương và cảm thông sâu sắc của tác giả đối với số phận đáng tiếc của người phụ nữ. Hơn nữa, tác giả lên án, phê phán và tố cáo xã hội phong kiến đã áp đặt sự chà đạp lên quyền sống của con người. Cuối cùng, ông khẳng định những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ. Như vậy, đây thực sự là một tiêu đề mang tính khái quát cao.
Hướng dẫn giải bài tập
Câu 1 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
- Đoạn1 (từ đầu đến “lo liệu như đối với cha mẹ đẻ mình”): Câu chuyện bắt đầu bằng cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương, sau đó là sự xa cách do chiến tranh và phẩm hạnh của Vũ Nương trong thời gian chờ chồng từ chiến trường trở về.
- Đoạn 2 (“Qua năm sau… nhưng việc trót đã qua rồi”): nỗi oan khuất đầy ám ảnh và cái chết bi thảm của Vũ Nương.
- Đoạn 3 (Phần còn lại): Tại động Linh Phi đã xuất hiện cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa Phan Lang và Vũ Nương. Với sự xuất hiện của Phan Lang, Vũ Nương cuối cùng cũng được giải oan.
Câu 2 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
Nhân vật Vũ Nương trong “Truyền kì mạn lục” được miêu tả trong những hoàn cảnh khác nhau, thể hiện các phẩm chất của một người phụ nữ trung thành và đáng kính.
- Cảnh 1: Trong cuộc sống vợ chồng, nàng luôn giữ gìn khuôn phép và tôn trọng lòng hiếu thảo.
- Cảnh 2: Khi tiễn chồng đi lính, Vũ Nương tỏ ra rất tình nghĩa và không trông mong vinh hiển, chỉ cầu cho chồng được bình an trở về.
- Cảnh 3: Trong thời gian xa chồng, Vũ Nương là một người vợ thủy chung và yêu chồng tha thiết. Nàng cũng tỏ ra là một người mẹ hiền và dâu thảo.
- Cảnh 4: Khi bị chồng nghi oan, Vũ Nương dũng cảm phân trần để chồng hiểu rõ tấm lòng của mình. Nàng không ngần ngại nói lên nỗi đau đớn và thất vọng trong lòng. Thậm chí, nàng còn tự vẫn để chứng minh sự trong sạch của mình.
Với tất cả những phẩm chất này, Vũ Nương là một người phụ nữ xinh đẹp, nết na, hiền thục, đáng kính và đáng quý. Cô đảm đang, tháo vát và thể hiện lòng hiếu thảo, tôn kính mẹ chồng một cách tận tâm. Nàng là một hình mẫu của người phụ nữ thủy chung với chồng và gia đình.
Câu 3 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
Nguyên nhân gián tiếp gây ra bi kịch của Vũ Nương:
- Chiến tranh phong kiến đã tạo ra môi trường xã hội không ổn định, góp phần làm suy yếu giá trị gia đình và cuộc sống của người dân.
- Chế độ gia trưởng và trọng nam kinh nữ trong xã hội xưa đã tạo ra sự bất bình đẳng giữa nam và nữ, khiến người phụ nữ phải đối mặt với nhiều khó khăn và áp lực trong cuộc sống.
- Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương có phần không bình đẳng, có thể do các yếu tố gia đình, xã hội địa phương, góp phần làm cho quan hệ giữa hai người bị xa cách.
Nguyên nhân trực tiếp gây bi kịch cho Vũ Nương:
- Sự vô học và đa nghi, tính ghen tuông, cũng như gia trưởng độc đoán của người chồng là nguyên nhân trực tiếp gây ra sự hiểu lầm và xảy ra bi kịch trong cuộc sống gia đình.
- Lời nói ngây thơ của đứa trẻ chứa đầy những dữ kiện đáng ngờ đã làm cho người chồng tưởng tượng ra những viễn cảnh xấu và hiểu lầm vợ mình, dẫn đến kết quả bi thảm.
- Bi kịch của Vũ Nương tố cáo hiện thực xã hội phong kiến: Người phụ nữ bị đối xử một cách bất công, vô lý và chỉ vì sự ngây thơ của đứa trẻ cùng với tâm hồ đồ, ghen tuông của người chồng, đã đẩy đến kết cục bi thảm.
Câu 4 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
Dựa trên nội dung cốt truyện đã có sẵn, tác giả đã tỉ mỉ sắp xếp lại các tình tiết, thêm vào hoặc loại bỏ một số chi tiết nhằm tạo nên sự hợp lí và tăng sự kịch tính của câu chuyện. Những điều này làm cho truyện trở nên sinh động và hấp dẫn hơn.
Việc truyện có nhiều lời thoại và lời tự bạch của nhân vật đã đóng góp vào việc tạo nên tính chất sống động của câu chuyện. Nhờ những đoạn thoại này, người đọc có cơ hội hiểu rõ hơn về tâm lý và tính cách của từng nhân vật, giúp họ có cái nhìn sâu sắc và chân thực hơn về quá trình diễn biến của câu chuyện.
Câu 5 (trang 51 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)
Những yếu tố kỳ ảo trong truyện:
- Phan Lang nằm mộng và thả rùa.
- Phan Lang lạc vào động rùa của Linh Phi, được mời dự tiệc yến và gặp lại Vũ Nương – người từng cùng làng và đã qua đời, sau đó được sứ giả của Linh Phi đưa về thế gian.
- Hình ảnh Vũ Nương hiện ra sau khi Trương Sinh tổ chức lễ giải oan cho nàng ở bến Hoàng Giang, có vẻ đẹp lung linh, huyền ảo, sau đó “bóng nàng loang loáng mờ nhạt dần và biến mất”.
Ý nghĩa của những yếu tố này:
- Làm hoàn chỉnh thêm những đặc điểm về tính cách của nhân vật Vũ Nương.
- Tạo ra một kết thúc có hậu cho tác phẩm, thể hiện khát khao về sự công bằng trong cuộc sống.

Xem thêm:
- Soạn bài Tức nước vỡ bờ và Phân tích nhân vật chị Dậu
- Soạn bài và Tóm tắt Uy Lít Xơ trở về – Ngữ Văn 10
- Soạn bài Lão Hạc Ngắn Gọn HAY NHẤT và tóm tắt tác phẩm lão Hạc lớp 8
Bài viết đã giúp bạn soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương cực chi tiết. Chúc bạn có được những thông tin thật hữu ích và hẹn gặp lại trong các bài viết tiếp theo của Dinhnghia.com.vn.