Khối lượng là gì? Công thức và đơn vị của khối lượng

Vật lýKhối lượng là gì? Công thức và đơn vị của khối lượng

Ngày đăng:

Khối lượng là một trong những đại lượng quan trọng và vô cùng phổ biến trong đời sống. Tuy nhiên, liệu bạn đã hiểu đúng bản chất khối lượng là gì cũng như các đơn vị đo và cách tính khối lượng chưa? Cùng tìm hiểu qua bài viết này nhé!

Khối lượng là gì?

Khối lượng chính là lượng chất tạo thành vật đó. Để dễ hình dung, khi bạn nhấc một vật lên hay cầm, nắm một vật gì đó, bạn sẽ cảm thấy sức nặng. Đó chính là khối lượng của vật. Đây là tính chất vật lý quan trọng của một vật. Bất kỳ vật nào trên Trái Đất cũng đều có khối lượng, dù lớn hay nhỏ.

Ở chương trình vật lý lớp 6, khái niệm và các kiến thức liên quan đến khối lượng được đề cập khá rõ. Bên cạnh đó còn có một khái niệm khác mà nhiều người hay nhầm lẫn, đó là trọng lượng. Tuy nhiên, khác với khối lượng, trọng lượng của một vật được xem như là lực hút Trái Đất tác động lên vật đó.

Khối lượng thể hiện sức nặng của một vật
Khối lượng thể hiện sức nặng của một vật

Đơn vị của khối lượng

Có rất nhiều đơn vị đo khối lượng, phổ biến nhất là kilogam (ký hiệu: kg). Đây là đơn vị đo theo chuẩn Hệ đo lường quốc tế (SI), ở Việt Nam còn có tên gọi khác là cân (hoặc ký). Ngoài ra còn có các đơn vị nhỏ hơn như gam (g), miligam (mg), hay các đơn vị lớn hơn như tấn, tạ, yến.

Các đơn vị khối lượng thường gặp:

  • Gam: 1g = 1/1000 kg = 0,001kg
  • Héc tô gam: 1 hg = 0,1kg (hay còn được gọi là lạng).
  • Miligam: 1mg = 0,001g
  • Yến: 1 yến = 10kg
  • Tạ: 1 tạ = 100kg
  • Tấn: 1 tấn = 1000kg

Bên cạnh đó, một số quốc gia, khu vực cũng có những đơn vị khác để đo khối lượng như:

  • Pound: 1 lb = 0,45359237 kg
  • Ounce: 1 oz = 0,028349523kg
  • Lượng: 1 lượng = 0.0377994kg
  • Carat: 1 ct = 0.0002kg (1kg = 5000 ct)
Đơn vị đo khối lượng phổ biến nhất là kilogam
Đơn vị đo khối lượng phổ biến nhất là kilogam

Công thức tính khối lượng

Để xác định khối lượng của một vật trong đời sống, ta chỉ cần sử dụng dụng cụ đo là các loại cân. Trong nghiên cứu, người ta có thể xác định các chất cấu tạo nên vật đó thông qua tính khối lượng và đối chiếu kết quả với bảng khối lượng riêng đã có. Nếu vật hay chất đó là đồng chất (được tạo nên bởi một chất duy nhất) thì khối lượng ở mọi vị trí đều như nhau.

Để xác định khối lượng của một chất bất kỳ, ta thường dựa vào khối lượng riêng của chất nhân với thể tích. Trong đó, khối lượng riêng thường được tính theo đơn vị kg/m3 hoặc kg/cm3.

Công thức tính khối lượng: m = D.V

Trong đó:

  • m: Ký hiệu khối lượng của vật (kg).
  • D: Khối lượng riêng của chất (đơn vị: kg/m3)
  • V: Thể tích của vật (m3)
Công thức tính khối lượng
Công thức tính khối lượng

Đặc điểm và tính chất của khối lượng

Đặc điểm của khối lượng

Khối lượng có 2 đặc điểm chính:

  • Khối lượng là một đại lượng vô hướng dương (luôn dương) và không thay đổi. Số đo khối lượng luôn lớn hơn 0. Nếu không có sự tác động nào, khối lượng của mỗi vật sẽ không thay đổi qua thời gian.
  • Khối lượng có tính chất cộng. Cụ thể, nếu bạn ghép nối hay xếp nhiều vật cùng nhau thì khối lượng của chúng được tính bằng tổng khối lượng của từng vật.

Tính chất của khối lượng

  • Khối lượng của một vật được xem là đại lượng vật lý đặc trưng cho mức độ quán tính của vật đó.
  • Khối lượng vật thể hiện mức độ vật đó hấp dẫn những vật thể khác. Vật có khối lượng càng lớn sẽ tạo ra trường hấp dẫn càng lớn ở xung quanh.
Đặc điểm và tính chất của khối lượng
Đặc điểm và tính chất của khối lượng

Phân loại khối lượng

Khối lượng riêng

Khối lượng riêng của một chất là khối lượng của một đơn vị thể tích của chất đó. Hay cũng có thể hiểu, khối lượng riêng của một chất là mật độ khối lượng của nó.

Khối lượng riêng được ký hiệu là D và được tính theo công thức: D= m/V (với D là khối lượng riêng, m là khối lượng, V là thể tích của vật).

Từ công thức trên, ta cũng có thể thấy được mối quan hệ tỉ lệ thuận của khối lượng và khối lượng riêng. Khi đối chiếu khối lượng riêng của vật với bảng khối lượng riêng của các chất, ta có thể biết vật đó được làm từ chất gì.

Khối lượng nghỉ

Khối lượng nghỉ là khối lượng của một chất điểm trong hệ mà nó đứng yên và được ký hiệu là m0. Khối lượng nghỉ của một vật hay còn gọi là khối lượng quán tính, có quan hệ chặt chẽ với khối lượng của chúng.

Khối lượng bao gồm khối lượng riêng và khối lượng nghỉ
Khối lượng bao gồm khối lượng riêng và khối lượng nghỉ

Xem thêm:

Chắc hẳn qua bài viết trên đây, bạn đã có câu trả lời cho câu hỏi khối lượng là gì cũng như các đặc điểm và đơn vị đo của nó. Đừng quên theo dõi  DINHNGHIA để khám phá nhiều kiến thức hay và bổ ích hơn nữa nhé!

Xem nhiều

Bài tin liên quan

Lý thuyết độ cao của âm và bài tập vận dụng dễ hiểu – Vật lý 7

Lý thuyết về độ cao của âm trong chương...

Hz là gì? Tần số 50Hz, 60Hz có ý nghĩa gì? Tần số nào phổ biến?

Tần số (hay tần suất) dùng để biểu thị...

TOP 18 nhà toán học Việt Nam nổi tiếng nhất từ trước đến nay

Từ thời xưa cho đến nay, nước ta đã...

Light novel là gì? Sự khác biệt giữa light novel và manga/anime

Light novel là một khái niệm quen thuộc với...