Tiểu ra máu, một bệnh lý có biểu hiện xuất hiện máu lẫn trong nước tiểu, dù là một triệu chứng có thể tự khỏi, nhưng có đến 95% trường hợp tiểu ra máu là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nguy hiểm khác không phải ai cũng biết. Cùng dinhnghia tìm hiểu về xem đi tiểu ra máu là bệnh gì, liệu có nguy hiểm không qua bài viết dưới đây nhé!
Nội dung bài viết
Đi tiểu ra máu là gì?
Đi tiểu là hoạt động thường ngày của cơ quan bài tiết nước tiểu thông qua đường niên đạo. Lượng nước tiểu và màu sắc nước tiểu mà chúng ta đào thải ra bên ngoài hằng ngày thường phản ánh tình trạng sức khỏe của bản thân tuỳ theo chế độ ăn uống, lối sống, sinh hoạt của mỗi người ở từng thời điểm khác nhau.
Ở trạng thái bình thường khi cơ thể khoẻ mạnh, nước tiểu sẽ có màu vàng rơm, đậm màu khi cơ thể được cung cấp ít nước và càng nhạt màu chuyển dần sang trong suốt nếu bạn uống nhiều nước.
Đi tiểu ra máu là một hiện tượng không bình thường về tính trạng của nước tiểu, báo hiệu cơ chế bài tiết của cơ thể đang gặp vấn đề và có thể là cảnh báo của một số bệnh lý nguy hiểm.
Biểu hiện của triệu chứng này là lẫn trong nước tiểu có xuất hiện hồng cầu, nước tiểu pha màu màu đỏ, màu hồng hay thậm chí là có những sợi máu nhỏ nhìn được bằng mắt thường kèm tình trạng nóng rát, đau buốt,… khi đi tiểu, tạo cảm giác khó chịu, mệt mỏi.
Phân biệt các loại bệnh khi đi tiểu ra máu
Đi tiểu ra máu thường có 2 loại chính:
- Đi tiểu ra máu đại thể: Đây là tình trạng người bệnh có thể nhìn thấy bằng mắt thường một cách rõ ràng sự biến đổi bất thường của nước tiểu: chuyển sang màu đỏ, hồng, có xen lẫn những sợi máu li ti hay thậm chí là máu cục, chuyển sang màu nâu và lắng cặn.
- Đi tiểu ra máu vi thể: Đây là tình trạng khó/ không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Người gặp triệu chứng này chỉ có thể phát hiện bệnh lý khi xét nghiệm tế bào học cho ra kết quả trong nước tiểu có số lượng hồng cầu >10.000 hồng cầu/ml.
Các nguyên nhân dẫn đến đi tiểu ra máu
Khi phát hiện triệu chứng đi tiểu ra máu, người bệnh cần chú ý theo dõi tình trạng sức khoẻ. Nếu hiện tượng đi tiểu ra máu chỉ xuất hiện trong một vài ngày, không có các triệu chứng nghiêm trọng khác,… thì thường hiện tượng sẽ tự hết mà không cần điều trị bằng y khoa.
Tuy nhiên, nếu tình trạng diễn ra trong thời gian dài và có biểu hiện ngày càng nặng thì đây là dấu hiệu cơ thể đang mắc phải một số loại bệnh lý, người bệnh cần cần sớm tiến hành đến cơ sở y tế thăm khám để tìm ra nguyên nhân của bệnh và có giải pháp điều trị kịp thời.
Nhiễm trùng đường tiết niệu
Nữ giới thường là đối tượng mắc phải bệnh lý này hơn so với nam giới. Các triệu chứng phổ biến nhất là đi tiểu ra máu, buốt rát, nước tiểu nặng mùi, khó ngửi kèm hiện tượng đau nhức phần lưng và hai bên hông, cảm giác muốn đi tiểu ngay với tần suất liên tục, đặc biệt là đau rát ở niệu đạo khi đi tiểu.
Bệnh lý này cũng thường ghi nhận tình trạng đái buốt ra mủ ở nam giới.
Nhiễm khuẩn thận
Tình trạng viêm thận, viêm bể thận cũng là một trong các nguyên nhân phổ biến của bệnh lý đi tiểu ra máu. Vi khuẩn có thể sẽ thông qua đường máu để di chuyển đến thận hoặc niệu quản.
Sau một thời gian quá lâu tồn tại trong đường tiết niệu và bàng quang, vi khuẩn gây ra các triệu chứng của bệnh tiểu ra máu cùng hiện tượng sốt, ớn lạnh hoặc đau vùng thắt lưng, buồn nôn, nôn mửa liên tục đi kèm.
Thận hoặc bàng quang có sỏi
Nếu nhịn tiểu quá lâu, chất cặn trong nước tiểu sẽ lắng xuống và kết lại thành tinh thể rắn, dần chuyển hóa thành sỏi cứng tại bàng quang và thận gây viêm bàng quang hoặc viêm thận bể.
Sỏi thận hoặc sỏi bàng quang gây ra các hiện tượng như bí tiểu, khó tiểu, tiểu ra máu và vùng thận thường xuyên xuất hiện những cơn đau với tần suất khác nhau.
Tiểu máu sau gắng sức
Việc tập thể thao với cường độ mạnh và không biết cách bù nước cho cơ thể trong quá trình tập luyện cũng có thể là nguyên nhân làm tăng nguy cơ tiểu ra máu mà nhiều người không hề biết.
Phì đại tiền liệt tuyến, viêm tuyến tiền liệt
Các bệnh lý liên quan đến tuyến tiền liệt thường xuất hiện ở độ tuổi trung niên khi các chức năng của cơ thể bắt đầu giảm sút.
Hiện tượng tuyến tiền liệt bị phình to, chèn ép niệu đạo gây cản trở dòng nước tiểu khiến người bệnh khó đi tiểu, buốt rát và có hiện tượng ra máu.
Đặc biệt phổ biến tình trạng tiểu nhiều lần trong ngày và nhất là về ban đêm, tiểu xong vẫn còn cảm giác muốn tiểu, bí tiểu đột ngột dù đã rặn hết sức gây căng tức vùng bụng dưới.
Đặt ống thông tiểu
Trong trường hợp một số người do bị chấn thương, đã từng thực hiện phẫu thuật hoặc có các bệnh lý gây cản trở chức năng bài tiết, dẫn đến phải đặt ống thông tiểu vào bàng quang để giúp lưu thông nước tiểu ra bên ngoài.
Các ống thông tiểu được đặt vào có thể là cầu nối đưa vi khuẩn xâm nhập vào niệu đạo dẫn đến nhiễm trùng đường tiết niệu, một trong những nguyên nhân gây tiểu ra máu.
Dùng một số loại thuốc
Một số loại thuốc thường được nhiều người sử dụng mà không biết rằng chúng có chứa tác dụng phụ có thể gián tiếp gây ra hiện tượng bệnh lý đi tiểu ra máu:
- Warfarin và Aspirin, một trong số các loại thuốc chống đông máu.
- Thuốc chống viêm không steroid hoặc NSAID nếu được sử dụng trong thời gian dài có thể gây ảnh hưởng tới chức năng thận.
- Cyclophosphamide và Ifosfamide sử dụng quá thường xuyên gây viêm bàng quang xuất huyết.
- Senna, thuốc hỗ trợ chức năng nhuận tràng.
Ung thư
Dù là lý do nghiêm trọng và nguy hiểm nhất nhưng ung thư thường là nguyên nhân cuối cùng mà người mắc chứng tiểu ra máu nghĩ đến.
Ung thư tuyến tiền liệt, bàng quang thường có chung triệu chứng là cảm giác đau âm ỉ ở vùng chậu, lưng dưới, hông hoặc đùi trên kéo dài. Đặc biệt ở nam giới có các triệu chứng dễ nhận thấy hơn như đau khi xuất tinh, máu lẫn trong tinh dịch, sút cân đột ngột và đau nhức xương,…
Phương pháp điều trị đi tiểu ra máu
Không quá khó khăn để xác định nguyên nhân dẫn tới triệu chứng đái máu, tuy nhiên việc chẩn đoán và đưa ra hướng điều trị cụ thể trong một số trường hợp cần phải áp dụng nhiều biện pháp xét nghiệm phối hợp khá phức tạp và khó khăn. Phổ biến nhất là các phương pháp:
Thực hiện xét nghiệm nước tiểu
Tìm tế bào ác tính, thực hiện cấy vi khuẩn và định lượng protein niệu 24 giờ.
Thăm dò bằng hình ảnh
Các phương pháp ghi nhận hình ảnh mạch máu thận giúp phát hiện sỏi, khối u bàng quang, dấu hiệu ung thư tuyến tiền liệt, viêm bàng quang cấp và mạn tính, lạc nội mạc tử cung, rò ruột – bàng quang, xác định tiểu ra máu từ 1 thận hay 2 thận.
- Siêu âm, chụp bụng không chuẩn bị.
- UPR: chụp thận ngược dòng có bơm thuốc cản quang.
- UIV: chụp thận có thuốc.
- MSCT: chụp cắt lớp điện toán đa lát cắt.
- CT: chụp cắt lớp điện toán.
- MRI: chụp cộng hưởng từ hạt nhân.
Thuốc kháng sinh có thể giúp làm sạch đường tiết niệu và giảm bớt các triệu chứng khó chịu tạm thời trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, để có thể chữa tận gốc và dứt điểm bệnh thì đôi khi việc can thiệp ngoại khoa là cần thiết trong các trường hợp nặng.
Bệnh nhân mắc sỏi thận hoặc sỏi bàng quang có thể uống thuốc theo đơn bác sĩ chỉ định kết hợp điều chỉnh thói quen sống để đẩy sỏi nhỏ ra ngoài theo dòng nước tiểu. Tuy nhiên nếu kích thước tỏi quá to, người bệnh có thể cần can thiệp bằng sóng xung kích để làm tiêu tan sỏi.
Đặc biệt ở trường hợp bệnh nhân mắc bệnh ung thư dẫn đến chứng tiểu ra máu thì chắc chắn sự thăm khám và điều trị của bác sĩ chuyên khoa ung bướu thông qua các phương pháp thuốc, xạ trị, hóa trị hoặc phẫu thuật tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Không chỉ nhờ sự can thiệp chuyên khoa, người bệnh cần cải thiện chế độ chăm sóc bản thân và lối sống cá nhân trong quá trình theo dõi và điều trị bệnh để sớm đạt hiệu quả tối ưu.
Đặc biệt người bệnh không được tùy ý sử dụng thuốc hoặc ngừng thuốc một cách đột ngột, dễ gây hiện tượng vi khuẩn nhờn thuốc, bệnh không được điều trị dứt điểm gây kéo dài, trở nặng và chuyển sang mãn tính khiến việc điều trị về sau càng thêm khó khăn.
Bài viết trên của dinhnghia đã giải đáp các thắc mắc xoay quanh câu hỏi “Đi tiểu ra máu là bệnh gì?” cùng các triệu chứng và bệnh lý liên quan. Đồng thời dinhnghia cũng đề xuất một số nguyên nhân cũng như là giải pháp cho hiện tượng đi tiểu ra máu, mong rằng đã cung cấp những thông tin bổ ích cho bạn đọc nhé!